Kateter Vena Cenral boleh tercabut dengan senang daripada tubuh badan.
Artikel ini membincang tiga teknik terperinci yang berinovasi untuk mengelakkan
berlakunya insiden kateter tercabut. Penempatan leher kateter kira-kira 1cm dari
tempat kateter keluar pada bahagian kulit dengan jahitan tambahan di bahagian
leher kateter membantu mencegah insiden kateter tercabut.
Prevalens obesiti di Malaysia telah meningkat dengan mendadak sejak dua dekad yang lalu. Oleh itu, usaha untuk menangani masalah ini menjadi semakin penting. Objektif umum kajian hirisan lintang ini adalah untuk menilai keberkesanan projek obesiti yang dijalankan oleh NGOs yang dibiayai oleh Lembaga Promosi Kesihatan Malaysia. Dalam kajian ini, data sekunder dari laporan akhir 22 buah projek obesiti telah dianalisiskan untuk menilai keberkesanannya. Maklumat dalam laporan akhir projek telah dimasukkan ke dalam borang penilaian formatif yang disediakan oleh pihak LPKM. Keberkesanan projek ditentukan melalui tahap pencapaian indikator RE-AIM dengan menggunakan 21 indikator berasaskan Model RE-AIM yang telah disahkan. Projek yang mencapaikan 15 hingga 21 indikator dikirakan mempunyai kualiti tinggi, 8 hingga 14 indikator dikirakan kualiti sederhana dan 0 hingga 7 indikator dikategorikan sebagai kualiti rendah. Dengan menggunakan ujian Cohen’s Kappa untuk menilai reliabiliti antara penyelidik terhadap 21 indikator RE-AIM, didapati bahawa terdapat persetujuan yang tinggi antara 2 penyelidik (k = 0.868). Daripada 22 buah projek obesiti yang dikaji, tiada projek yang mempunyai kualiti tinggi, 21 projek didapati mempunyai kualiti yang sederhana dan 1 projek mempunyai kualiti yang rendah. Tiada perbezaan yang signifikan terhadap peratusan pencapaian indikator RE-AIM antara tempoh projek menurut ujian T tidak berpasangan (P > 0.05). Berdasarkan kepada saringan kesihatan yang dijalankan terhadap 1982 orang peserta, 333 (16.8%) orang didapati mempunyai masalah berlebihan berat badan dan 354 (17.9%) orang adalah obes. Kesimpulannya, majoriti projek telah dilaksanakan dengan berjaya. Namun, kajian lanjut disarankan untuk memantau perubahan gaya hidup yang mungkin dapat mengurangkan prevalens obesiti di komuniti di mana projek telah dijalankan.
Pemprosesan padi adalah salah satu daripada sektor pertanian yang terbesar di Malaysia. Kekerapan kemalangan
di tempat kerja yang berlaku dalam sektor ini berpunca daripada pelbagai faktor. Antara faktor utama ialah tahap
pengetahuan dan kemahiran tentang keselamatan dan kesihatan pekerjaan (KKP) yang rendah. Objektif kajian
ini adalah untuk menilai tahap pengetahuan KKP dan hubung kait antara tahap pengetahuan dan amalan pekerja
berkaitan KKP dalam sektor ini. Seramai 300 orang responden yang terdiri daripada petani dan pemilik sawah padi
di Sungai Besar, Selangor dipilih untuk menyertai kajian ini. Penyelidik menggunakan pendekatan soal selidik dalam
mengumpulkan data kajian. Nilai Cronbach Alpha didapati daripada ujian kebolehpercayaan menggunakan perisian
SPSS 20.0. Hasil kajian nenunjukkan bahawa jumlah responden tertinggi adalah seramai 138 orang yang bertugas
membaja dan meracun. Selain itu, seramai 254 responden mengetahui cara bekerja dengan betul dan selamat. Manakala,
seramai 242 responden mengetahui bahawa bahan kimia boleh meresap ke dalam kulit, mulut, sistem pernafasan dan
seterusnya mata. Hasil kajian mendapati responden yang terlibat mempunyai tahap pengetahuan memuaskan tentang
pendedahan risiko fizikal dan pendedahan risiko kimia terhadap tubuh badan mereka serta peralatan perlindungan
diri yang diperlukan. Walau bagaimanapun, terdapat segelintir responden yang tidak peka untuk meletakkan amaran
semasa proses menyembur racun dan membaja.
Kajian ini telah dijalankan untuk menentukan kesan suplimentasi tokotrienol (TT) dan tokoferol (TF) ke atas status oksidatif dan aktiviti enzim antioksidan pada hepar tikus dalam keadaan stres. Sebanyak 24 ekor tikus Sprague-Dawley jantan telah dibahagikan secara rawak kepada empat kumpulan. Dua kumpulan kawalan, kumpulan stres (CS) dan kumpulan tanpa stres (C) serta dua kumpulan rawatan yang diberikan tokotrienol (TTS) atau tokoferol (TFS) secara oral paksaan pada dos 60 mg/kg berat badan selama 28 hari dan didedahkan kepada stres. Setelah tamat tempoh rawatan, tikus-tikus daripada kumpulan CS, TTS dan TFS telah didedahkan kepada stres restain selama dua jam sehari untuk empat hari berturut-turut. Kemudian, darah tikus diambil untuk menentukan aktiviti enzim antioksidan iaitu superoksid dismutas (SOD) dan glutation peroksidase (GPx) manakala hepar diambil untuk menentukan kandungan malondialdehid (MDA) dan tahap glutation. Hasil kajian mendapati kandungan MDA meningkat dan glutation menurun secara signifikan pada tisu hepar pada kumpulan CS setelah diaruh stres, berbanding kumpulan tanpa stres. Walau bagaimanapun, tikus yang diberi suplimentasi tokotrienol dan tokoferol menunjukkan penurunan signifikan kandungan MDA dan peningkatan glutation berbanding kumpulan kawalan. Keputusan kajian ini mencadangkan bahawa tokotrienol dan tokoferol mampu menghalang tekanan oksidatif pada hepar akibat stres. Hasil daripada kajian ini juga menunjukkan peningkatan yang signifikan dalam aktiviti GPx plasma tikus pada kumpulan CS. Kumpulan tikus yang disuplimentasikan dengan tokotrienol menunjukkan penurunan yang signifikan dalam aktiviti GPx berbanding kumpulan CS. Sebagai kesimpulan, tokotrienol dan tokoferol berkesan dalam mengurangkan status oksidatif pada hepar tikus dan ini dapat diperhatikan dengan peningkatan glutation hepar dan penurunan aktiviti GPx plasma tikus yang teraruh stres.
Jerebu merupakan fenomena pencemaran udara yang memberi impak negatif kepada kesihatan dan kegiatan sosial masyarakat serta negara. Isu jerebu dibincangkan dalam al-Quran iaitu sura al-Dukhan secara menyeluruh. Kertas ini bertujuan menganalisis perbahasan berkaitan masalah jerebu yang disebutkan oleh al-Quran dan tafsiran para sarjana Islam dalam konteks dan sudut pandang Islam. Kertas ini turut membincangkan punca dan kesan berlakunya masalah jerebu daripada perspektif sains. Kajian ini menggunakan kaedah kualitatif iaitu dengan merujuk kepada kaedah transdisiplin daripada perspektif Quran dan sains. Keputusan kajian mendapati terdapat tafsiran para sarjana Islam yang mentafsirkan surah al-Dukhan dan fenomena jerebu yang berlaku pada zaman Rasullullah SAW. Ia merupakan azab dan seksaan kepada kaum Musyrikin disebabkan oleh perbuatan mereka yang enggan menerima ajaran Islam. Fenomena jerebu merupakan peringatan Allah dan pengajaran kepada umat manusia supaya sentiasa taat kepada perintah dan meninggalkan segala larangan-Nya di samping bersama-sama menjaga keharmonian dan kesejahteraan alam semesta ini. Manakala para saintis pula mendapati fenomena jerebu yang berlaku adalah berpunca daripada asap dan habuk kesan daripada aktiviti antropogen dan semula jadi serta kesannya terhadap kesihatan tubuh badan manusia yang mengakibatkan hidung berair, masalah kulit, mata terasa pedih dan berair, batuk, sakit kerongkong, kesukaran untuk bernafas dan kesakitan di bahagian dada.
Obesiti semakin meningkat di seluruh dunia dan secara umumnya ramai wanita mempunyai persepsi yang tidak tepat mengenai berat badan mereka. Tujuan kajian ini dijalankan adalah untuk mengenal pasti kadar obesiti di kalangan wanita mengandung dan dan persepsi mereka tentang berat badan sendiri. Seramai 315 wanita mengandung telah mengambil bahagian dalam kajian ini. Indeks jisim badan (BMI) mereka direkod dan persepsi tentang berat badan mereka dinilai dengan menggunakan soal selidik. Lebih dari separuh peserta (60.6%, n=191) dalam kajian ini didapati mempunyai berat badan yang melebihi paras normal dimana peratusan obes adalah 29.8% (n=94) manakala 30.8% (n=97) mempunyai berat badan yang berlebihan. Analisa kappa (kappa = 0.185 (95% CI, 0.119 hingga 0.258, p
Kajian ini dijalankan untuk membentuk formula demi menganggar ketinggian tubuh badan dan menentukan jantina dengan menggunakan panjang dan lebar kaki. Seramai 150 orang subjek yang berumur 20-30 tahun diambil dari Universiti Kebangsaan Malaysia Kampus Kuala Lumpur (UKMKKL). Subjek tersebut adalah Melayu (45 lelaki dan 45 perempuan) dan Cina (30 lelaki dan 30 perempuan). Ketinggian, panjang dan lebar kaki diukur menggunakan alatan antropometrik dalam ukuran milimeter. Hasil statistik menunjukkan bahawa pelbagai ukuran kaki kanan dan kiri tidak mempunyai perbezaan yang signifikan (Panjang kaki/FL: t(298) = -0.235, p = 0.815; Lebar kaki/FW: t(298) = 0.932, p = 0.352). Perbezaan yang signifikan pada semua ukuran pula dapat dilihat pada jantina (Tinggi/S: t(148) = 12.550, p < 0.05; FL:t(148) = 11.692, p < 0.05; FW:t(148) = 8.321, p < 0.05). Bagi kaum, ketinggian tubuh badan kaum Cina adalah lebih tinggi berbanding kaum Melayu secara signifikan (t(148) = -3.103, p < 0.05) tetapi tiada perbezaan yang signifikan diperhatikan pada ukuran kaki (FL: t(148) = 0.002, p = 0.999; FW:t(148) = 1.362, p = 0.175). Korelasi yang paling tinggi telah ditunjukkan antara ketinggian tubuh badan dengan panjang kaki pada semua kumpulan. Analisis Regresi Garis Lurus dan Regresi Berganda telah digunakan untuk membentuk formula menganggar ketinggian tubuh badan. Walau bagaimanapun, didapati formula yang dibentuk dari Regresi Berganda adalah lebih tepat kerana kombinasi panjang dan lebar kaki menghasilkan korelasi koefisen yang lebih tinggi dalam semua formula (S = 585.298+(4.898xFL)-(1.453xFW), F(2,149 = 149.324, p < 0.01, R2 = 0.670). Formula untuk penentuan jantina juga telah dibina menggunakan Analisis Pokok Klasifikasi. Keputusan menunjukkan ketepatan untuk menentukan jantina seseorang adalah di antara 86.3-87.5% bagi perempuan dan 85.2-85.7% bagi lelaki dengan menggunakan panjang kaki manakala di antara 68.4-76.8% bagi perempuan dan 77.8-81.0% bagi lelaki dengan menggunakan lebar kaki.
Media pendidikan bercetak merupakan saluran komunikasi yang utama dalam pendidikan kesihatan awam. Namun, kajian tempatan yang menilai penerimaan media pendidikan bercetak masih terhad di Malaysia. Maka, kajian ini dilakukan untuk menilai media pendidikan bercetak sedia ada yang mensasarkan obesiti di kalangan kanak-kanak untuk kegunaan dalam program pendidikan atau promosi pemakanan. Kajian ini melibatkan dua peringkat. Peringkat pertama merupakan tinjauan keperluan iaitu tinjauan terhadap media pendidikan bercetak sedia ada yang mensasarkan kanak kanak yang mengalami masalah berlebihan berat badan dan obes dan kajian rintis terhadap borang soal selidik yang dibentuk. Manakala peringkat kedua adalah penilaian penerimaan subjek kajian terhadap media pendidikan bercetak dan perubahan tahap pengetahuan mereka selepas membaca media pendidikan bercetak yang diberikan. Skala Likertn digunakan dalam penilaian ini iaitu daripada 1 (sangat tidak memuaskan) hingga 5 (sangat memuaskan). Jumlah subjek dalam kajian ini adalah seramai 67 orang yang terdiri daripada golongan profesional dalam bidang pendidikan dan kesihatan (n = 7), subjek dewasa (n = 30) dan subjek kanak-kanak (n = 30). Di dalam kajian ini, subjek dewasa diberi satu buku kecil yang mengandungi maklumat berkenaan pencegahan dan pengurusan masalah obesiti di kalangan kanak-kanak seperti komplikasi masalah obesiti dan penyediaan makanan. Subjek kanak-kanak pula menerima satu buku kecil yang mengandungi maklumat berkenaan piramid makanan, kepentingan sarapan, aktiviti fi zikal dan sebagainya di samping satu poster yang mengandungi maklumat berkenaan pemilihan makanan sihat. Manakala golongan profesional menerima semua media pendidikan bercetak ini. Kajian ini mendapati penerimaan subjek terhadap isi kandungan, gambar, jadual dan rajah, warna, susun atur gambar, susun atur kandungan, bahasa dan saiz huruf bagi ketiga-tiga media pendidikan bercetak adalah pelbagai, iaitu daripada sangat tidak memuaskan hingga sangat memuaskan. Min skor penilaian keseluruhan terhadap buku kecil yang mensasarkan populasi dewasa adalah 3.9 ± 0.5 manakala min skor penilaian keseluruhan terhadap buku kecil yang mensasarkan populasi kanak-kanak adalah 4.3 ± 0.4 dan poster adalah 3.9 ± 0.9. Skor pengetahuan pemakanan golongan profesional meningkat dari 88.6 ± 11.2% kepada 95.5 ± 3.2% selepas membaca media tersebut. Skor pengetahuan pemakanan subjek dewasa juga meningkat secara signifi kan (p < 0.001)daripada 67.7 ± 13.6% kepada 84.8 ± 15.9%; bagi subjek kanak-kanak, skor pengetahuan pemakanan juga meningkat secara signifi kan (p < 0.001) daripada 65.3 ± 14.4% kepada 84.0 ± 11.4%. Kesimpulannya, media pendidikan bercetak sedia ada mendapat penerimaan yang baik dan dapat meningkatkan tahap pengetahuan kumpulan sasaran. Oleh itu, media pendidikan bercetak tersebut sesuai digunakan dalam mana-mana program pendidikan pemakanan yang berkaitan dengan obesiti kanak-kanak.
Prevalens gangguan kognitif ringan (MCI) di Malaysia mencecah 68% pada tahun 2016. Pelbagai kaedah dijalankan bagi memastikan kelestarian tahap kesihatan warga tua termasuk melalui nutrisi, gaya hidup dan persekitaran. Pengehadan kalori dibuktikan mampu untuk menurunkan kadar mortaliti dan morbiditi warga tua serta memelihara tahap kesihatan warga tua supaya dapat membantu dalam meningkatkan kualiti hidup golongan tersebut. Pengehadan kalori juga merupakan salah satu kaedah yang lebih mudah dan berkesan dalam membantu meningkatkan ingatan dan memelihara kesihatan golongan tersebut. Ia juga membantu mengurangkan kadar inflamasi dan mencantas tindakan radikal bebas yang hadir di dalam sistem tubuh akibat daripada proses penuaan dan faktor persekitaran. Keadaan ini menyediakan tubuh badan yang lebih rentan terhadap kerosakan DNA dan serangan toksin daripada penyakit kronik, pemakanan dan persekitaran. Oleh itu, kajian ini memberikan konsep yang lebih jelas terhadap implikasi pengehadan kalori dalam memelihara fungsi kognitif.
Kajian ini dilaksanakan untuk membandingkan keberkesanan analgesia pre-emptif intravena magnesium sulfat menggunakan dos yang berbeza terhadap kesan pengawalan kesakitan berikutan pembedahan ginekologi. Seramai 56 orang pesakit dengan Indeks Jisim Badan (BMI)
Penanda kadar pusing ganti tulang (PPT) adalah berguna dalam penilaian status kesihatan tulang. Namun, pengaruh umur, kumpulan etnik dan antropometri badan terhadap aras PPT dalam kalangan lelaki masih belum jelas. Kajian ini bertujuan untuk menentukan pengaruh faktor-faktor tersebut terhadap aras PPT, iaitu aras osteokalsin (OC) dan telopeptida terminal-C kolagen jenis 1 (CTX-1) dalam kalangan lelaki Cina dan Melayu berumur 20 tahun dan ke atas (N = 407) di Lembah Klang. Subjek dikumpulkan melalui kaedah persampelan bertujuan. Ketinggian, berat badan dan indeks jisim badan subjek telah diukur. Darah mereka diambil pada waktu pagi untuk analisis aras OC dan CTX-1 serum dengan asai imunoserap terangkai enzim. Hasil kajian menunjukkan aras OC dan CTX-1 adalah lebih tinggi secara signifi kan dalam kalangan lelaki Melayu berbanding dengan lelaki Cina (p < 0.05). Aras OC dan CTX-1 adalah paling tinggi dalam kalangan lelaki berumur 20-29 tahun, dan kemudiannya menurun secara signifi kan berbanding dengan dekad sebelumnya dalam kalangan lelaki berumur 30-39 tahun (p < 0.005). Perbezaan aras kedua-dua PPT ini adalah tidak signifi kan di antara lelaki berusia 30-39 tahun dengan lelaki yang lebih tua (> 40 tahun dan ke atas) (p > 0.005). Aras OC berkorelasi secara signifi kan dan negatif dengan berat dan indeks jisim tubuh subjek dan korelasi ini adalah signifi kan untuk lelaki 20-39 tahun sahaja (p < 0.05). Aras CTX-1 tidak berkorelasi dengan antropometri badan subjek (p > 0.05). Secara kesimpulannya, aras PPT dalam kalangan lelaki di Malaysia boleh dipengaruhi oleh faktor umur, kumpulan etnik dan antropometri badan. Faktor-faktor ini seharusnya diambil kira dalam penilaian status kesihatan tulang lelaki berdasarkan aras PPT.
Sanrego (Lunasia amara Blanco) digunakan masyarakat tempatan di Indonesia sebagai bahan afrodisiak dan mampu mengatasi masalah kesuburan lelaki. Penyelidikan ini mengkaji kesan pengambilan ekstrak akuas sanrego pada dos 30, 60 dan 90 mg/kg berat badan masing-masing terhadap bilangan, motiliti dan morfologi sperma serta tahap kesuburan dan afrodisiak tikus jantan. Kumpulan kawalan diberikan air suling. Semua perlakuan diberikan secara suap-paksa sekali sehari pada pukul 10.00 pagi-11.00 pagi selama 42 hari diikuti dengan analisis sperma dan ujian tahap kesuburan. Analisis sperma menunjukkan bahawa sanrego mempunyai kesan peningkatan bilangan sperma dengan gred motiliti terbaik (gred a) dengan signifikan tanpa mempengaruhi morfologi sperma. Pengujian tahap kesuburan menunjukkan peningkatan pada kumpulan haiwan perlakuan. Jumlah bilangan pemanjatan tikus jantan dengan perlakuan sanrego juga lebih tinggi berbanding kumpulan kawalan. Kajian ini mendapati tumbuhan sanrego berpotensi meninggikan kesuburan dan mempunyai kesan afrodisiak pada haiwan jantan.
Kajian pengetahuan pemakanan dalam kalangan pelbagai kumpulan populasi kerap dilaporkan tetapi kajian berkaitan dalam kalangan tentera jarang dilaporkan. Tujuan kajian ini adalah untuk menentukan tahap pengetahuan pemakanan dan amalan penggunaan suplemen dalam kalangan anggota Tentera Laut Diraja Malaysia (TLDM). Sejumlah 909 anggota TLDM berpangkalan di Lumut, Kuantan dan Johor terlibat dalam kajian ini. Soal selidik digunakan bagi menentukan latar belakang, ciri-ciri sosio demografi, pengetahuan pemakanan dan penggunaan suplemen. Pengukuran antropometri yang dijalankan termasuk berat dan tinggi. Keputusan menunjukkan bahawa min skor pengetahuan pemakanan subjek ialah 62.5% iaitu pada tahap pengetahuan sederhana. Min skor pengetahuan pemakanan adalah lebih tinggi dalam kalangan anggota di Pangkalan Lumut, lebih berusia, lebih berpendidikan, berpangkat pegawai dan berat badan berlebihan. Sumber maklumat pemakanan yang paling popular ialah televisyen/radio (27.3%), kursus/seminar (24.9%) dan doktor/jururawat (21.6%). Sejumlah 36% subjek melaporkan menggunakan sekurang-kurangnya satu atau lebih suplemen dalam seminggu dan ini termasuk 5.8% yang menggunakannya setiap hari. Kajian asas ini dijangka memberikan maklumat berguna kepada Angkatan Tentera Malaysia dan adalah dicadangkan pendidikan pemakanan perlu diperkenalkan dalam program latihan anggota TLDM bagi memastikan status kesihatan anggota sentiasa terpelihara.
Penghasilan radikal bebas oleh nikotin dikaitkan dengan kerosakan sistem pembiakan lelaki terutamanya sperma dan testis. Penggunaan rawatan yang berasaskan herba seperti Hibiscus sabdariffa Linn. (HSE) kian meningkat disebabkan kandungan antioksida semula jadi yang tinggi. Oleh itu, kajian ini dijalankan untuk mengkaji kesan ekstrak akueus HSE terhadap kualiti sperma dan tekanan oksidatif testis tikus yang diadministrasi nikotin. Sejumlah 21 ekor tikus jantan Sprague-Dawley dibahagikan secara rawak kepada tiga kumpulan iaitu kumpulan kawalan, nikotin dan nikotin+HSE. Nikotin disuntik secara intraperitoneum pada dos 0.6 mg/kg berat badan manakala HSE diberikan pada dos 100 mg/kg berat badan secara paksaan oral sebelum administrasi nikotin pada setiap hari selama 21 hari berturut-turut. Hasil kajian menunjukkan bilangan, motiliti dan viabiliti sperma lebih tinggi secara signifikan (p<0.05) manakala peratus ketaknormalan morfologi sperma lebih rendah secara signifikan (p<0.05) bagi pada kumpulan nikotin+HSE berbanding kumpulan nikotin. Sementara itu berlakunya penurunan aras malondialdehid (MDA) dan peningkatan aras glutation terturun (GSH) secara signifikan (p<0.05) bagi kumpulan nikotin+HSE berbanding kumpulan nikotin. Pemerhatian histologi mendapati HSE berpotensi melindungi morfologi testis tikus aruhan nikotin. Kesimpulannya, kajian ini menunjukkan bahawa pemberian suplemen ekstrak HSE berpotensi mencegah kerosakan sperma dan testis akibat administrasi nikotin.
Pendedahan terhadap pestisid dapat menyebabkan penurunan paras unsur surih di dalam badan manusia. Unsur surih memainkan peranan penting dalam metabolisma tubuh. Kajian ini dijalankan untuk mengkaji paras unsur surih selenium, zink dan kromium dalam kalangan pesawah yang terdedah kepada pestisid di Wilayah I, MADA, Perlis. Kajian keratan rentas ini melibatkan 70 orang pesawah dan 57 orang yang tinggal di perkampungan nelayan sebagai kumpulan kawalan yang berumur di antara 21 hingga 80 tahun. Maklumat sosiodemografi pesawah dilakukan melalui temuduga borang soal selidik yang telah divalidasi. Pemeriksaan tekanan darah dan glukosa darah pesawah dilakukan. Paras selenium, zink dan kromium sampel kuku dan rambut dianalisis dengan menggunakan kaedah penghadaman asid dan mesin Inductively Coupled Plasma-Mass Spectrometry (ICP-MS). Hasil kajian mendapati bahawa paras selenium pada rambut (5.11 ± 17.05 μg/L) dan kuku (4.92 ± 2.17 μg/L) adalah lebih rendah secara signifikannya (p < 0.05) berbanding paras selenium pada rambut (15.67 ± 10.59 μg/L) dan kuku (6.67 ± 2.81 μg/L) kumpulan kawalan. Paras kromium pada rambut (31.83 ± 15.17 μg/L) dan kuku (87.64 ± 23.30 μg/L) kumpulan pesawah juga didapati lebih rendah secara signifikannya (p < 0.05) berbanding paras kromium pada rambut (85.19 ± 56.90 μg/L) dan kuku (99.36 ± 56.89 μg/L) pada kumpulan kawalan. Walau bagaimanapun, tiada perbezaan paras unsur surih yang signifikan (p > 0.05) menurut tempoh pendedahan pestisid. Kesimpulannya, paras selenium dan kromium pada kuku dan rambut pesawah yang terdedah kepada pestisid adalah lebih rendah berbanding kumpulan komuniti nelayan.
Stres merupakan sebarang gangguan, cabaran atau ancaman kepada seseorang individu yang merangsang perubahan
respon fizikal, mental dan emosi. Hormon stres dan katekolamin dirembeskan di dalam otak sebagai respon terhadap
stres. Kajian ini mengenal pasti kesan tokotrienol tulen dan vitamin E sawit ke atas perubahan hormon stres dan
katekolamin pada tikus yang diaruhkan stres imobilisasi rendaman air. Sebanyak 32 ekor tikus Wistar jantan telah
dibahagikan secara rawak kepada empat kumpulan kajian. Dua kumpulan kawalan; kumpulan tanpa stres (NS) dan
kumpulan tanpa stres (CS) serta dua kumpulan rawatan yang diberikan tokotrienol (TTS) atau vitamin E sawit (TFS)
secara oral paksaan pada dos 60 mg/kg berat badan selama 28 hari. Setelah tamat tempoh rawatan, tikus daripada
kumpulan CS, TTS dan TFS telah didedahkan kepada stres imobilisasi rendaman air selama tiga setengan jam. Kemudian,
otak tikus diambil untuk pengukuran hormon pelepasan kotikotrofin (CRH), hormon adenokortikotropik (ACTH),
norepinefrin, dopamin dan serotonin. Keputusan kajian mendapati peningkatan kandungan CRH, ACTH, norepinefrin
dan dopamine di dalam otak tikus yang diaruh stres berbanding kumpulan kawalan tanpa stres. Kandungan serotonin
pula menurun akibat stres. Walau bagaimanapun, tikus yang diberi suplementasi tokotrienol dan vitamin E sawit
menunjukkan penurunan signifikan kandungan CRH, ACTH, norepinefrin dan dopamin serta peningkatan kandungan
dan serotonin sehingga hampir ke aras normal. Tiada perbezaan antara pemberian tokotrienol dan vitamin E sawit.
Sebagai kesimpulan, tokotrienol dan vitamin E sawit berkesan dalam mengawal perubahan hormon stres serta
katekolamin pada otak tikus yang teraruh stres.